APEL
Dolnośląskiej Rady Lekarskiej
z dnia 23 października 2025 roku
do Ministra Zdrowia
Na wniosek Komisji Etyki Dolnośląskiej Rady Lekarskiej, Rada Dolnośląskiej Izby Lekarskiej pragnie zwrócić uwagę Pani Minister na problematykę terapii daremnej. Jest to zagadnienie, które choć w pierwszym rzędzie stanowi wyzwanie medyczne i zostało już ujęte w odpowiednich wytycznych, w istocie wykracza poza sferę relacji lekarz–pacjent, obejmując nie tylko osoby bliskie pacjentowi, lecz szerzej – całe społeczeństwo.
Wyrazistym świadectwem tej złożoności były gwałtowne – nieraz emocjonalne – reakcje towarzyszące publikacji stosownych wytycznych medycznych. Pokazują one, że podejście sprowadzające temat wyłącznie do zagadnień wiedzy i praktyki medycznej jest niewystarczające i konieczne staje się uzyskanie społecznej akceptacji oraz umocowanie rozwiązań, przewidzianych w wytycznych, w obowiązującym porządku prawnym.
Problem terapii daremnej może dotyczyć każdego obywatela i każdej obywatelki Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego też niezbędne jest podjęcie pod auspicjami Ministerstwa Zdrowia prac nad kompleksowymi regulacjami, które zostaną zrozumiane i przyjęte nie tylko przez środowisko lekarskie, ale także przez szeroki ogół społeczeństwa.
Chcielibyśmy podkreślić wieloaspektowy charakter tego wyzwania, które obok wymiaru medycznego obejmuje również zagadnienia psychologiczne, filozoficzne, etyczne, religijne, prawne, jak również kwestie finansowania w ramach systemu opieki zdrowotnej. Z tego względu uzasadnione wydaje się rozpoczęcie szerokiego dialogu, z udziałem nie tylko przedstawicieli środowiska medycznego, lecz także ekspertów innych dziedzin, hierarchów różnych wyznań i autorytetów moralnych.
Nie można pozostawić lekarzy jako jedynej grupy, która samotnie ponosi ciężar nie tylko decydowania w sprawach terapii daremnej, lecz także konfrontowania się z krytyką społeczną, nierzadko o formie nacechowanej dezaprobatą, czy nawet agresją.
W tym kontekście warto wskazać analogię do procesu uzyskania społecznej i prawnej akceptacji dla przeszczepiania narządów. Droga do jej przyjęcia wymagała nie tylko zmian w praktyce medycznej, lecz także długofalowych działań edukacyjnych, regulacyjnych i społecznych, w które zaangażowane zostały autorytety wielu dziedzin. Historia tego sukcesu wskazuje, że podobnej, szerokiej i konsekwentnej pracy wymaga także kwestia terapii daremnej.
Autor: dr n. med. Paweł Wróblewski, lek. Małgorzata Niemiec